Rotator cuff scheur
Een ‘rotator cuff' is een peesblad, bestaande uit het uiteinde van 4 spieren rond de schouder. De functie van de ‘rotator cuff' is zorgen voor de stabiliteit van het schoudergewricht en voor het bewegen van de arm door het selectief aantrekken van de verschillende spiergroepen.
Een scheur in één van deze pezen wordt een ‘rotator cuff'-scheur genoemd. Indien het gaat om een gedeeltelijke scheur wordt gesproken van partiële rupturen. Indien een pees volledig afgescheurd is van het bot, spreekt men van een volledige-diktescheur van de 'rotator cuff'. De scheuren kunnen ontstaan als gevolg van chronische irritatie of na een acuut trauma (val).
Symptomen
De voornaamste symptomen van scheuren van de ‘rotator cuff' zijn de combinatie van pijn en verlies van kracht. De pijn situeert zich in de bovenarm, is meestal aanwezig tijdens geforceerde bewegingen van de schouder en kan eveneens 's avonds en 's nachts opsteken. Het zijn meestal de bewegingen naar buiten en naar boven die met duidelijk minder kracht kunnen uitgevoerd worden.
Diagnose
Door het selectief uittesten van de beweeglijkheid tegen kracht kan onderzocht worden welke pezen van de ‘rotator cuff' aangetast zijn. Zowel de pijnklachten als de mate van overblijvende kracht vormen een belangrijk element in de evaluatie. Indien de ‘rotator cuff'-scheur reeds lang aanwezig is, valt de atrofie (volumevermindering van de spierbuiken) op.
Als voornaamste technische onderzoeken vermelden we na de klassieke radiografie en de echografie, de arthro-CT en de arthro-NMR.
Behandeling algemeen
De therapie zal afhangen van verschillende factoren waarbij de leeftijd van de patiënt, het tijdstip van optreden, de oorzaak van de ruptuur en de beroepsactiviteiten van de patiënt essentieel zijn. In samenspraak met de patiënt zal ofwel voor een conservatieve behandeling, ofwel voor een chirurgische ingreep geopteerd worden.
Conservatief
De conservatieve therapie zal vooral gebaseerd zijn op het doen verdwijnen van de onderliggende ontsteking en het herwinnen van kracht van de andere delen van de ‘rotator cuff' en de bovenliggende spieren (deltoïd). Dit gebeurt meestal door een combinatie van medicatie (ontstekingsremmers) en spuitjes op basis van corticoïden. Hierbij zullen 2 tot 3 infiltraties gegeven worden. Dit is zeker niet schadelijk voor schouder of lichaam.
Indien echter met 3 infiltraties geen blijvend resultaat wordt bekomen, zullen nieuwe infiltraties meestal geen afdoende verbetering opleveren.
In dit stadium van de behandeling is kinesitherapie eveneens noodzakelijk om de omliggende spieren te verstevigen (schoudertonificatie-oefeningen).
Operatief
Indien bovenvermelde conservatieve behandelingen niet of onvoldoende helpen, of als het gaat om acute ‘rotator cuff'-scheuren zal geopteerd worden voor een herstel van de ‘rotator-cuff'. Hierbij wordt de pees door middel van een operatie terug vastgehecht op de oorspronkelijke plaats. Dit gebeurt door middel van ankers met draad.
In sommige gevallen kan de ‘rotator cuff' niet meer gehecht worden omdat de pees zelf te veel is teruggetrokken of onvoldoende kwalitatief is.
In dat geval zal geopteerd worden voor een debridement van de schouder waarbij het ontstekingsweefsel wordt weggenomen en randen van de pees worden vrijgemaakt.
Beide vermelde ingrepen gebeuren via een arthroscopie (kijkoperatie).
Een laatste chirurgische optie bestaat uit het plaatsen van een speciale soort prothese: een omgekeerde prothese in het geval van onherstelbare scheuren en waarbij de functie meer wordt overgenomen door de spieren in de omgeving van de schouder (deltoïdspier).
Complicaties
- Nieuwe ruptuur: een deel van de gehechte ‘rotator cuff'-scheuren, scheuren na herstel terug, hetzij op de oorspronkelijke plaats, hetzij op een andere plaats, aangezien de pees zelf reeds zwakker was. Dit gaat niet noodzakelijk gepaard met een slecht resultaat.
- Verstijving van de schouder: dit is de meest frequente complicatie van de schouder. Om deze reden zal dan ook na een ingreep steeds kinesitherapie voorgeschreven worden. Dit kan het gevolg zijn van vergroeiïngen rond het operatiegebied of van verstijving van het schouderkapsel (‘frozen shoulder').
Revalidatie
De revalidatie zal ook hier sterk afhangen van de gekozen ingreep. In geval van een klassieke hechting van de ‘rotator cuff' dient de structuur beschermd te worden door gedeeltelijke immobilisatie waarbij enkel passieve mobilisatie is toegelaten.
Dit gebeurt gedurende 5 tot 6 weken op een abductieverband of een abductiekussen te dragen, gevolgd door 5 tot 6 weken actieve mobilisatie-oefeningen, en later door oefeningen ter versteviging van de schoudergordelspieren.
In geval van een debridement wordt onmiddellijke mobilisatie toegelaten. De revalidatie is steeds langdurig en kan 5 tot 6 maanden in beslag nemen
Onderzoeken
Radiologisch onderzoek
Radiologie of medische beeldvorming richt zich op het in beeld brengen en interpreteren van afwijkingen in het lichaam. Vroeger werd er voornamelijk gebruik gemaakt van röntgenstralen. De discipline is de laatste jaren zeer sterk gegroeid en omvat nu naast RX en CT, echografie en MRI.
Lichamelijk onderzoek
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.
Behandelingen
Wanneer de conservatieve maatregelen in onvoldoende beterschap resulteren en de aantasting van het gewricht nog niet té uitgesproken is, kan een arthroscopisch debridement uitgevoerd worden. Hierbij wordt de schouder “opgekuist”: de ontstoken slijmbeurs wordt weggenomen, de lange bicepspees wordt doorgenomen indien deze nog niet spontaan is afgescheurd en losse kraakbeenflarden worden verwijderd.
Er wordt eveneens een capsulaire release (= het losmaken en verwijderen van littekenweefsel in het kapsel) verricht om de beweeglijkheid te verbeteren.
De resultaten van deze ingreep zijn echter niet altijd voorspelbaar zodat deze optie voorbehouden wordt voor de wat jongere patiënten met een matige gewrichtsaantasting of oudere mensen met nog een behoorlijke functie die geen prothesechirurgie meer wensen.
Indien het conservatieve beleid onvoldoende resultaat geeft, kan men overgaan tot een arthroscopische release van de schouder. Hierbij wordt het schouderkapsel via een kijkoperatie losgemaakt, zodat de schouder terug meer ruimte krijgt voor beweging.
Een belangrijke voorwaarde hiervoor is wel dat de patiënt uit de eerste ontstekingsfase is en dus de pijn grotendeels verdwenen is.
De therapie zal afhangen van verschillende factoren waarbij de leeftijd van de patiënt, het tijdstip van optreden, de oorzaak van de ruptuur en de beroepsactiviteiten van de patiënt essentieel zijn. In samenspraak met de patiënt zal ofwel voor een conservatieve behandeling, ofwel voor een chirurgische ingreep geopteerd worden.
Indien conservatieve behandelingen niet of onvoldoende helpen, of als het gaat om acute ‘rotator cuff'-scheuren zal geopteerd worden voor een herstel van de ‘rotator-cuff'. Hierbij wordt de pees door middel van een operatie terug vastgehecht op de oorspronkelijke plaats. Dit gebeurt door middel van ankers met draad.
In sommige gevallen kan de ‘rotator cuff' niet meer gehecht worden omdat de pees zelf te veel is teruggetrokken of onvoldoende kwalitatief is.
In dat geval zal geopteerd worden voor een debridement van de schouder waarbij het ontstekingsweefsel wordt weggenomen en randen van de pees worden vrijgemaakt.
Beide vermelde ingrepen gebeuren via een arthroscopie (kijkoperatie).
Een laatste chirurgische optie bestaat uit het plaatsen van een speciale soort prothese: een omgekeerde prothese in het geval van onherstelbare scheuren en waarbij de functie meer wordt overgenomen door de spieren in de omgeving van de schouder (deltoïdspier).
Complicaties
- Nieuwe ruptuur: een deel van de gehechte ‘rotator cuff'-scheuren, scheuren na herstel terug, hetzij op de oorspronkelijke plaats, hetzij op een andere plaats, aangezien de pees zelf reeds zwakker was. Dit gaat niet noodzakelijk gepaard met een slecht resultaat.
- Verstijving van de schouder: dit is de meest frequente complicatie van de schouder. Om deze reden zal dan ook na een ingreep steeds kinesitherapie voorgeschreven worden. Dit kan het gevolg zijn van vergroeiïngen rond het operatiegebied of van verstijving van het schouderkapsel (‘frozen shoulder').
Revalidatie
De revalidatie zal ook hier sterk afhangen van de gekozen ingreep. In geval van een klassieke hechting van de ‘rotator cuff' dient de structuur beschermd te worden door gedeeltelijke immobilisatie waarbij enkel passieve mobilisatie is toegelaten.
Dit gebeurt gedurende 5 tot 6 weken op een abductieverband of een abductiekussen te dragen, gevolgd door 5 tot 6 weken actieve mobilisatie-oefeningen, en later door oefeningen ter versteviging van de schoudergordelspieren.
In geval van een debridement wordt onmiddellijke mobilisatie toegelaten. De revalidatie is steeds langdurig en kan 5 tot 6 maanden in beslag nemen
<iframe width="831" height="468" src="https://www.youtube.com/embed/Sb6gyqzqodI" title="Pre-operatieve informatiesessie schouderoperatie" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen></iframe>