Spondylolyse en Spondylolisthese

Radiologie of medische beeldvorming richt zich op het in beeld brengen en interpreteren van afwijkingen in het lichaam. Vroeger werd er voornamelijk gebruik gemaakt van röntgenstralen. De discipline is de laatste jaren zeer sterk gegroeid en omvat nu naast RX en CT, echografie en MRI.

‍

In een orthopedische context richt het lichamelijk onderzoek zich op het beoordelen van het bewegingsapparaat om de oorzaak van pijn, functieverlies of afwijkingen te achterhalen. Het onderzoek start met inspectie, waarbij de stand, symmetrie, spiermassa en eventuele zwelling of roodheid worden beoordeeld. Vervolgens worden palpatie, bewegingsonderzoek en specifieke testen uitgevoerd om gewrichten, spieren, pezen en ligamenten te evalueren. Bij het bewegingsonderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen actief en passief bewegen om te bepalen of de beperking door pijn, spierzwakte of gewrichtsstijfheid wordt veroorzaakt. Tot slot kunnen provocatie- en stabiliteitstesten helpen bij het lokaliseren van letsels of instabiliteit. Het lichamelijk onderzoek vormt samen met de anamnese de basis voor een gerichte orthopedische diagnose en verdere behandeling.

‍

Wat?

PLIF staat voor posterior lumbar interbody fusion. Dit betekent dat we de wervelkolom vastzetten langs de achterzijde door middel van kooien die tussen de wervellichamen worden geplaatst.

Wie?

Het merendeel van de patiënten met lage rug- en/of beenpijn zullen geen ingreep moeten ondergaan. Echter wanneer niet-operatieve behandeling onvoldoende is, kan een ingreep worden overwogen.

Het vastzetten van een rug (weliswaar gedeeltelijk) wordt sinds verschillende jaren toegepast. De techniek en de gebruikte materialen zijn de laatste jaren fel verbeterd.

Het doel van deze operatie is je te verlossen van de hevige pijn en terug stabiliteit te geven aan je rug.

De oorzaak van de pijn is slijtage van de tussenwervelschijf (= discus) onderaan in de rug. Dit is een normaal verouderingsverschijnsel dat bij iedereen voorkomt, al is de mate waarin het optreedt, van mens tot mens verschillend. Deze slijtage (= discartrose) treedt op in de meest beweeglijke schakels van de rug, met name ter hoogte van hals en lage rug. De slijtage kan optreden door jaren uw rug zwaar te belasten of door een instabiliteit van een schakel ( na herniaoperatie of ten gevolge van spondylolisthese = glijwervel).

Ten gevolge van deze slijtage zakt de discus in waardoor pijn wordt veroorzaakt ter hoogte van de rug zelf. Een ingezakte discus veroorzaakt op zijn beurt een vernauwing ter hoogte van het ruggenmergkanaal en openingen van de zenuwen welke beenpijn met zich meebrengt.

‍

Techniek

Tijdens de operatie installeren wij je in buikligging en maken een insnede van ongeveer 8 cm (voor 1 niveau) in het midden van je rug. Zo worden de wervels via de rugzijde benaderd (Posterior). De zenuwen die vertrekken vanuit het ruggenmerg worden vrijgelegd en de versleten tussenwervelschijf (thv de lage rug = Lumbar) wordt verwijderd.

De hoogte van de ingezakte tussenwervelschijf wordt opgekrikt door het plaatsen van 2 kooien (= cage gemaakt van PEEK met titaniumcoating). Deze kooien zijn hol en worden opgevuld met je eigen bot. Dit bot is afkomstig van het doornvormige uitsteeksel en wervelboog welke werden verwijderd bij het vrijleggen van de zenuwen.

Tenslotte fixeren we de wervels door middel van schroeven, verbonden met een staaf, om de stabiliteit van de wervelkolom te vergroten (titaniumschroeven).

Op deze manier worden de wervels zowel langs de voorzijde ‘Interbody’ (kooien tussen de wervels) als langs de achterzijde (schroef en staaf) met elkaar verbonden (Fusion). Het uiteindelijke vastgroeien, duurt verschillende maanden en wordt opgevolgd door middel van radiografieën.

Nazorgen

Het is zeer belangrijk om afwisselende houdingen aan te nemen. Dus niet langdurig staan, slenteren, of zitten. Je moet je activiteiten geleidelijk aan opdrijven. Geen rug belastende huishoudelijke activiteiten verrichten zoals stofzuigen, poetsen, …

Niet voorover bukken en zeker niks tillen of dragen dat zwaarder is dan 5 kilo.

Niet fietsen, met de auto of bromfiets rijden tot je behandelend arts het toelaat. Sport is gedurende de eerste 6 maanden niet toegelaten. Zwemmen en fietsen kan vroeger gestart worden. Je behandelend arts zal u meedelen vanaf wanneer dit kan.

Bij het opstaan moet je de manier respecteren welke je werd aangeleerd door de verpleegkundigen in het ziekenhuis. Namelijk eerst op de zij draaien, daarna benen uit het bed en je zijdelings opdrukken met één hand. Zo kom je in een zittende positie. Hierna kan je veilig rechtstaan.

Roken heeft een negatieve invloed op het vastgroeien van de wervels (=pseudartrose).

Kinesitherapie met oog op rug en buikspierversterkende oefeningen wordt pas na enkele weken gestart. Eventuele pijnstillende kinesitherapie wordt zonodig vroeger gestart. Dit wordt beslist op je eerste consultatie na de ingreep bij je behandelende arts.

Complicaties

Hoewel we alles in het werk stellen om de kans op medische verwikkelingen zo klein mogelijk te houden, kunnen bij elke ingreep toch onverwachts neveneffecten optreden en dit zowel tijdens de ingreep als in de herstelperiode. Meestal zijn ze echter zeldzaam en kunnen ze behandeld worden. In dit geval zijn de voornaamste risico’s:

Infectie is een erge verwikkeling. Zelfs met al de moderne middelen die ons ter beschikking zijn, is de kans op infectie nooit volledig afwezig. Oppervlakkige infecties (wondproblemen) kunnen eenvoudig verholpen worden. Diepe infecties stellen ernstigere problemen maar kunnen behandeld worden. Er zijn dan wel bijkomende ingrepen nodig. We willen hierbij opmerken dat het normaal is dat je wonde na deze ingreep langer vocht afgeeft. Dit is geen infectie maar zal goed gecontroleerd worden door de verpleegkundige en je behandelende arts. Infecties kunnen ook later optreden (jaren na de ingreep) wanneer er een kiem via uw bloedbaan tot in het gewricht geraakt. Daarom dien je bij elke ingreep (tand verzorgingen, operaties,.....) steeds te vermelden dat u een materiaal in uw rug heeft. Dan kan de behandelende arts preventief antibiotica toedienen.

In de periode rond de ingreep bestaat er een verhoogde kans op flebitis (klonter vorming in de bloedvaten). De belangrijkste manier om dit te voorkomen is mobiel blijven. Daarom wordt er gevraagd, vanaf het begin, zoveel mogelijk de benen en de voeten te bewegen. Supplementair wordt er medicatie ( Laag moleculair gewicht Heparine type Clexane of Fraxiparine) gegeven om de klonter vorming te verminderen. Het dient benadrukt te worden dat deze medicatie de nood tot vroegtijdige mobilisatie niet kan vervangen.

Specifieke complicaties eigen aan rugchirurgie:

Het zenuwherstel kan plotseling en snel zijn na de operatie, maar kan ook heel lang op zich laten wachten en zelfs soms niet helemaal volledig zijn. Soms kan er, bij het zoeken naar de hernia, tijdens de ingreep een prikkeling van de zenuw ontstaan met tijdelijke gevoelsstoornissen of tijdelijke krachtvermindering in een deel van het been als gevolg. Het herstel kan enkele dagen tot meerdere maanden duren.

Tijdens de ingreep kan er soms een lek ontstaan in de ruggenmerg omhulling waardoor het ruggenmerg vocht lekt. Dit wordt gehecht tijdens de ingreep. Na de ingreep moet je 24 uur in bed blijven met benen hoger dan hoofd. Dit kan na de operatie hevige hoofdpijn en misselijkheid veroorzaken wanneer de patiënt gaat rechtzitten. Dit verdwijnt meestal spontaan na een paar dagen en zal slechts in uitzonderlijke omstandigheden een heroperatie met zich meebrengen.

Zoals bij elke operatie kan ook hier een nabloeding optreden. Verschil met andere operaties is echter dat het zich opstapelend bloed in de wonde soms een druk op het ruggenmerg kan creëren waardoor de noodzaak ontstaat de wonde terug te openen. Hierdoor kan uw verblijf in het ziekenhuis enkele dagen verlengd worden, doch het verloop van uw herstel zal in de meeste gevallen onveranderd blijven. Dergelijke bloeding met druk op het ruggenmerg kan verlamming met zich meebrengen. Meestal is dit tijdelijk en recupereert dit volledig.

Mogelijke complicatie eigen aan een fusie (=vastzetten) is het niet vastgroeien. Dit kan nieuwe ingrepen met zich meebrengen.

Andere ernstige verwikkelingen (schade aan zenuw) zijn eveneens mogelijk en zullen uitvoerig met je behandelend arts worden besproken. De veel voorkomende angst op verlamming en rolstoel zijn echter fel overroepen

‍

Wat?

PLIF staat voor posterior lumbar interbody fusion. Dit betekent dat we de wervelkolom vastzetten langs de achterzijde dmv kooien die tussen de wervels worden geplaatst.

Myspine MC staat voor een patiëntspecifieke aanpak waarbij via een insnede in de middellijn van de rug schroeven volgens een aangepast traject worden geplaatst.

Wie?

Wanneer een operatieve behandeling door middel van vastzetten aangewezen is, is dit evenwel niet altijd mogelijk omwille van osteoporotisch bot. Schroeven plaatsen in zacht bot zorgt ervoor dat deze geen goede grip hebben waardoor de constructie kan falen. De oplossing is te vinden in een ander schroeftraject binnen de wervel waarbij het harde bot wordt opgezocht.

Op basis van een laag dosis CT wordt een 3D model gemaakt van de achterste structuren van de wervels van de patiënt. Samen met dit 3D model worden patiënt specifieke geleiders geproduceerd waardoor op een veilige manier het traject kan worden geboord. Dit alles wordt in een planning weergegeven waardoor lengte en diameter van de schroeven perfect gekend is.

Naast de mogelijkheid om ook mensen met osteoporose te behandelen heeft deze techniek ook nog een tweede voordeel. Doordat de richting van de schroeven van binnen naar buiten loopt en niet omgekeerd zoals bij de klassieke techniek kunnen we de lengte van de insnede en de breedte waarmee de wonde moet worden open gelegd ook tot een minimum beperken wat een gunstige invloed heeft op de genezing van de patiënt.

Techniek

Tijdens de operatie installeren wij je in buikligging en maken een insnede van ongeveer 5 cm (voor 1 niveau) in het midden van uw rug. Zo worden de wervels via de rugzijde benaderd.

De wervels worden vrij geprepareerd om de geleiders te kunnen plaatsen en zo het schroeftraject te kunnen boren. Vervolgens worden de zenuwen die vertrekken vanuit het ruggenmerg vrijgelegd en de versleten tussenwervelschijf wordt verwijderd.

De hoogte van de ingezakte tussenwervelschijf wordt opgekrikt door het plaatsen van 2 kooien (= cage gemaakt van PEEK met titaniumcoating). Deze kooien zijn hol en worden opgevuld met je eigen bot. Dit bot is afkomstig van het doornvormige uitsteeksel en wervelboog welke werden verwijderd bij het vrijleggen van de zenuwen.

Tenslotte worden de schroeven verbonden door een staaf.

Op deze manier worden de wervels zowel langs de voorzijde ‘Interbody’ (kooien tussen de wervels) als langs de achterzijde (schroef en staaf) met elkaar verbonden (Fusion). Het uiteindelijke vastgroeien, duurt verschillende maanden en wordt opgevolgd door middel van radiografieën en/of CT scan.

‍

Nazorg

Het is zeer belangrijk om afwisselende houdingen aan te nemen. Dus niet langdurig staan, slenteren, of zitten. Je moet je activiteiten geleidelijk aan opdrijven. Geen rugbelastende huishoudelijke activiteiten verrichten zoals stofzuigen, poetsen, …

Niet voorover bukken en zeker niks tillen of dragen dat zwaarder is dan 5 kilo.

Niet fietsen, met de auto of bromfiets rijden tot uw behandelend arts het toelaat. Sport is gedurende de eerste 6 maanden niet toegelaten. Zwemmen en fietsen kan vroeger gestart worden. Je behandelend arts zal je meedelen vanaf wanneer dit kan.

Bij het opstaan moet je de manier respecteren welke je werd aangeleerd door de verpleegkundigen in het ziekenhuis. Namelijk eerst op de zij draaien, daarna benen uit het bed en je zijdelings opdrukken met één hand. Zo kom je in een zittende positie. Hierna kan je veilig rechtstaan.

Roken heeft een negatieve invloed op het vastgroeien van de wervels (=pseudartrose). Zie dit misschien als een moment om te stoppen.

Kinesitherapie met oog op rug en buikspier versterkende oefeningen wordt pas na enkele weken gestart. Eventuele pijnstillende kinesitherapie wordt zonodig vroeger gestart. Dit wordt beslist op je eerste consultatie na de ingreep bij uw behandelende arts.

‍

Complicaties

Hoewel we alles in het werk stellen om de kans op  medische verwikkelingen zo klein mogelijk te houden, kunnen bij elke ingreep toch onverwachts neveneffecten optreden en dit zowel tijdens de ingreep als in de herstelperiode. Meestal zijn ze echter zeldzaam en kunnen ze behandeld worden. In dit geval zijn de voornaamste risico’s:

Infectie is een erge verwikkeling. Zelfs met al de moderne middelen die ons ter beschikking zijn, is de kans op infectie nooit volledig afwezig. Oppervlakkige infecties (wondproblemen) kunnen eenvoudig verholpen worden. Diepe infecties stellen ernstigere problemen maar kunnen behandeld worden. Er zijn dan wel bijkomende ingrepen nodig. We willen hierbij opmerken dat het normaal is dat uw wonde na deze ingreep langer vocht afgeeft. Dit is geen infectie maar zal goed gecontroleerd worden door de verpleegkundige en je behandelende arts. Infecties kunnen ook later optreden (jaren na de ingreep) wanneer er een kiem via je bloedbaan tot in het gewricht geraakt. Daarom dient je bij elke ingreep (tand verzorgingen, operaties,.....) steeds te vermelden dat je materiaal in je rug hebt. Dan kan de behandelende arts preventief antibiotica toedienen.

In de periode rond de ingreep bestaat er een verhoogde kans op flebitis (klonter vorming in de bloedvaten). De belangrijkste manier om dit te voorkomen is mobiel blijven. Daarom wordt er gevraagd, vanaf het begin, zoveel mogelijk de benen en de voeten te bewegen. Supplementair wordt er medicatie ( Laag moleculair gewicht Heparine type Clexane of Fraxiparine) gegeven om de klonter vorming te verminderen. Het dient benadrukt te worden dat deze medicatie de nood tot vroegtijdige mobilisatie niet kan vervangen.

Specifieke complicaties eigen aan rugchirurgie:

Het zenuwherstel kan plotseling en snel zijn na de operatie, maar kan ook heel lang op zich laten wachten en zelfs soms niet helemaal volledig zijn. Soms kan er, bij het zoeken naar de hernia, tijdens de ingreep een prikkeling van de zenuw ontstaan met tijdelijke gevoelsstoornissen of tijdelijke krachtvermindering in een deel van het been als gevolg. Het herstel kan enkele dagen tot meerdere maanden duren.

Tijdens de ingreep kan er soms een lek ontstaan in de ruggenmerg omhulling waardoor het ruggenmerg vocht lekt. Dit wordt gehecht tijdens de ingreep. Na de ingreep moet je 24 uur in bed blijven met benen hoger dan hoofd. Dit kan na de operatie hevige hoofdpijn en misselijkheid veroorzaken wanneer de patiënt gaat rechtzitten. Dit verdwijnt meestal spontaan na een paar dagen en zal slechts in uitzonderlijke omstandigheden een heroperatie met zich meebrengen.

Zoals bij elke operatie kan ook hier een nabloeding optreden. Verschil met andere operaties is echter dat het zich opstapelend bloed in de wonde soms een druk op het ruggenmerg kan creëren waardoor de noodzaak ontstaat de wonde terug te openen. Hierdoor kan je verblijf in het ziekenhuis enkele dagen verlengd worden, doch het verloop van je herstel zal in de meeste gevallen onveranderd blijven. Dergelijke bloeding met druk op het ruggenmerg kan verlamming met zich meebrengen. Meestal is dit tijdelijk en recupereert dit volledig.

Mogelijke complicatie eigen aan een fusie (=vastzetten) is het niet vastgroeien. Dit kan nieuwe ingrepen met zich meebrengen.

Andere ernstige verwikkelingen (schade aan zenuw) zijn eveneens mogelijk en zullen uitvoerig met je behandelend arts worden besproken. De veel voorkomende angst op verlamming en rolstoel zijn echter fel overroepen.

‍